وبلاگ تخصصی علوم باغبانی

Wilsonomyces carpophilus

روی درختان هسته دار هلو، رودبار میزان کشت زیتون زرد آلو، بادام ، شلیل ، گیلاس، آلو، گوجه سبز دیده مـی شود اهمـیتش روی هلو ، زرد آلو و بادام بیشتر است.

علائم:

روی برگها و مـیوه ابتدا لکه هایی بـه رنگ قرمز و کوچک ظاهر مـی شود بـه تدریج بزگتر شده و قطرشان بـه 2-1 مـیلیمتر یـا بیشتر مـی رسد روی برگها درون اطراف این لکه ها هاله زرد رنگی بوجود مـی آید و دور لکه را مـی گیرد و قسمت داخلی لکه ، قهوه ای و بافت مرده مـی شود و مـی افتد و برگ حالت بـه خودش مـی گیرد.

روی مـیوه لکه ها حالت خشن و کرکی بـه خود مـی گیرند.

در زردآلو، لکه ها برجسته و بصورت جوش مانند و کوچک و قرمز مـی باشد.

در گیلاس ، آلبالو و گوجه سبز اینـها معمولا کمـی فرورفته و تیره رنگ هست.

روی سرشاخه ها لکه ها بـه قطر 2-3 مـیلیمتر بـه رنگ ارغوانی ظاهر مـی شود کـه به تدریج باپیشرفت بیماری قسمت وسط این لکه ها ممکن هست بافت مرده شود.

جوانـه های آلوده بـه رنگ قهوه ای که تا قهوه ای تیره درون مـی آیند و ممکن هست بوسیله ترشحات صمغ مانندی پوشیده شوند و به حالت براق درون بیـایند.

جوانـه های آلوده معمولا مـی مـیرند و دیگه باز نمـی شوند.

در زرد آلو آلودگی جوانـه ، برگ ، مـیوه و شاخه _ درون هلو آلودگی جوانـه و شاخه _ و در بادام آلودگی برگ و مـیوه مـهم هستند.

آلودگی جوانـه و شاخه درون هر موقع از پاییز که تا بهار ممکن هست انجام شود ولی آلودگی برگ و گل درون بهار بعد از خارج شدن آنـها از جوانـه صورت مـی گیرد.

زمستان گذرانی بصورت رشته های مـیسلیوم درشاخه ها و جوانـه های آلوده انجام مـی شود و گاهی بصورت کنیدی روی سرشاخه ها و جوانـه زمستان گذرانی مـی کند.

باران نقش مـهمـی درون انتشار این بیماری دارد زیرا کنیدی ها با وزش باد جدا نمـی شوند. رودبار میزان کشت زیتون درون حالیکه قطرات باران تعداد زیـادی از کنیدی ها را از کنیدی برها جدا مـی کند و پراکنده مـی سازد.

روی یک درخت بارندگی نقش مـهمـی را درون پراکنش آلودگی دارد ، آلودگی درون پایین درخت خیلی بیشتر هست .

کنترل:

سمپاشی پاییزه بعد از ریختن برگها به منظور جلوگیری از آلودگی های شاخه و جوانـه ضروری است.

در آنـهایی کـه آلودگیـهای برگ و مـیوه مـهم هست سمپاشی بهاره لازم است.

پس درون زردآلو هم سمپاشی پاییزه و هم بهاره لازم هست و درون بادام کـه آلودگی برگ و مـیوه مـهم هست فقط سمپاشی بهاره ضروری است.

بیماری پیرس انگور

علایم بیماری :

1- روی پهنک برگ لکه های رنگ پریده بوجود مـیاید
2- درون اثر گسترش بیماری بافتهای حاشیـه ی پهنک کاملا جدا شده و از بین مـیرود
3- پهنک از ناحیـه ی دمبرگ جدا شده ولی پهنک درون محل خود روی درخت باقی مـیماند و......

عامل بیماری :
xylella fastidiosa

باکتری گرم منفی و کوچک مـیباشد .
دیواره ی سلولی درون آن چند لایـه و چین خورده هست و رشته های فیبری خارج از سلولی دارد .

باکتری درون آوند چوب تکثیر مـیابد
حشره ی جنس سیکادلیده و سرکوپیده ناقل بیماری هستند.
حضور باکتری درون آوند باعث ایجاد تایلوز شده کـه باعث کند شدن هدایت آب درون گیـاه مـیشود.

مبارزه:

1- بهترین راه استفاده از ارقام مقاوم هست .
2- اقدامات قرنطینـه ای

بیماری سفیدک سطحی سیب
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

منبع:

Michael A. رودبار میزان کشت زیتون Ellis

ضرر حمله این قارچ خودش را درون کمـی رشد گیـاه نشان مـی دهد ، برگ ها فرم خودشان را از دست مـی دهند و رشد سرشاخه ها کاهش پیدا مـی کند ، و البته ممکن است

مـیوه ها رنگ خودشان را ببازند و سطح آنـها کم شود ، و گیـاهی کـه به طور سنگین آلوده بـه این بیماری شده ضعیف شده و نسبت بـه بیماریـهای دیگر حساس تر

مـی شود.

علائم:

سفیدک سطحی ممکن هست در جوانـه ها ، برگ ها ، سر شاخه ها ، مـیو ها ، شکوفه ها دیده شود.علائم درون ابتدا درون بهار درون سطح زیرین برگها ، معمولا درون انتهای

شاخه ها دیده مـی شود.لکه های کوچفید نمایـان مـی شود و سریع کل برگ را مـی پوشاند، برگ های آلوده باریک ، حالت شیـاردار، کوچک و شکننده مـی شوند.

در اواسط تابستان لکه های گرد کوچیـاه درون سطح زیرین برگ خودشان را نشان مـی دهند، ولی بیشتر روی سرشاخه ها.

نوع و چرخه بیماری:

سفیدک سطحی درون سیب توسط قارچ Podosphaera leucotricha ایجاد مـی شود. این قارچ بوسیله مـیسلیوم درون جوانـه های گل و رویشی کـه در فصل قبل آلوده شده بودند، زمستان گذرانی مـی کند.جوانـه های آلوده بـه سرمای زمستان حساس هستند و دمای حدود 18- درجه فارنـهایت اکثر این جوانـه ها را خواهد کشت.

این بیماری وقتی کـه رطوبت نسبی هوا بیشتر از 90 درصد و دمای هوا بین 50 که تا 75 فارنـهایت هست اتفاق مـی افتد.دمای مناسب به منظور رشد این قارچ بین 66 که تا 72 درجه

فارنـهایت مـی باشد، و البته رطوبت نسبی بالا به منظور بروز این بیماری لازم هست.در شرایط مناسب این بیماری درون عرض 48 ساعت خودش را نشان مـی دهد.

یک مسئله مـهم این هست که این بیماری بر خلاف خیلی از بیماری های دیگر درون شرا یط خشک مـی تواند مشکل ساز باشد.

کنترل:

1- کاشتن گیـاهان مقاوم یـا با حساسیت کم

2-کاشتن گیـاهان درون مکان آفتابی کـه تهویـه هوای خوبی داشته باشد، این عمل رطوبت کنار درخت را کاهش مـی دهد و البته این باعث کاهش این بیماری مـی شود.

3- درون جایی کـه این بیماری یک مشکل اساسی هست حتما از قارچ کش های مناسب استفاده شود.

سوختگی گردو(لکه سیـاه گردو، پوسیدگی مغز گردو):

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Xanthomonas jaglandis

X.campestris pv. juglandis

این بیماری بـه تمام قسمت های هوایی از جمله سنبله های نر ، مـیوه ، سرشاخه ، برگ و جوانـه حمله مـی کند.

آلودگی سنبله ها بلافاصله بعد از خروج آنـها صورت مـی گیرد.

علائم بیماری را با طویل شدن آنـها مـی توانیم ببینیم ، گلها درون هر قسمت از سنبله ممکن هست سیـاه و پژمرده شوند.

آلودگی مـیوه:

از هر موقع کـه مـیوه تشکیل مـی شود که تا برداشت ، آلودگی انجام مـی شود.علائم بصورت ایجاد نقاط سیـاه رنگ بخصوص درون ناحیـه گلگاه دیده مـی شود گاهی اینـها بـه هم متصل شده و لکه بزرگ سیـاه رنگ و کمـی فرورفته را ایجاد مـی کنند.

اگربه اینـها فشار وارد کنید ترشحات باکتری از آنـها خارج مـی شود.

گاهی وقت ها این لکه ها بـه داخل مـیوه نفوذ مـی کنند و مغز گردو را سیـاه مـی کنند.

آلودگی سرشاخه ها:

زخم های سیـاه رنگ درون اینـها هم تشکیل مـی شود کـه باعث خشک شده سر شاخه ها مـی شود.

آلودگی برگ:

لکه هایی بـه رنگ قهوه ای تیره با حاشیـه سبز مایل بـه زرد اغلب روی برگها تشکیل مـی شود ، اندازه این لکه ها چند مـیلی متر مـی باشد و گاهی بـه هم متصل مـی شوند و لکه های بزرگتری را تشکیل مـی دهند.

زمستان گذرانی:

زمستان گذرانی این بیماری درون زخم های روی شاخه ها ، درون جوانـه های آلوده ، درون مـیوه های آلوده کـه روی درخت باقی مـی مانند و همچنین درون آلودگی سنبلههای درون حال خواب.(جوانـه ها و سنبله های درون حال خواب مـهمترین وسیله زمستان گذرانی باکتری هست).

مبارزه:

استفاده از باکتری کش به منظور این بیماری زیـاد موفق آمـیز نبوده و باید راههای دیگری درون پیش گرفته شود.

پوسیدگی سیـاه سیب

--------------------------------------------------------------------------------

پوسیدگی سیـاه سیب apple black rot

پوسیدگی درون تمام اندامـهای هوایی(برگ .مـیوه وشاخه) دیده مـی شود. عامل قارچ Botryosphaeria obtuse است.

پوسیدگی سیـاه ریشـه سیب

--------------------------------------------------------------------------------

پوسیدگی سیـاه ریشـه سیب apple black root rot

پوسیدگی ناشی از Xylaria mali درون سیب ممکن هست باعث فساد کامل ریشـه شود. معمولاً قشر سیـاه رنگی از اندامـهای قارچ سطح ریشـه را مـی پوشاند. پوسیدگی خشک هست وپوست بـه قسمتهای زیرین چسبیده است

سرطان طوقه سیب

--------------------------------------------------------------------------------

سرطان طوقه سیب apple crown gall

بیماری ناشی از باکتری Agrobacterium tumefaciens است.علائم آن تشکیل گال درون محل طوقه وندرتا ریشـه وساقه است.

این بیماری بیشتر درون نـهالستانـها دیده مـی‌شود. گالها بـه علت رشد و تکثیر سرطانی یـاخته های آلوده ایجاد مـی‌شوند. تبدیل یـاخته های عادی بـه یـاخته های سرطانی بر اثر ورود پلاسمـید مولد غده ((Ti- plasmid بـه یـاخته، ادغام DNA مولد غده درون کروموزم هسته صورت مـی گیرد.

توصیـه: رودبار میزان کشت زیتون انتخاب نـهالهای سالم یکی ازبهترین روشـهای کنترل بیماری است. ضدعفونی ابزار هرس وجلوگیری از زخمـی شدن شاخ و برگ نیز توصیـه مـی شود

موزائیک سیب

--------------------------------------------------------------------------------

موزائیک سیب Apple mosaic virus

بیماری بصورت لکه های کلروتیک روی برگها واندامـهای جوان دیده مـی شود. بیماری درون ایران وجود دارد . با پیوند وبصورت مکانیکی قابل انتقال است. ناقل بیولوژیکی به منظور آن شناخته نشده است. عامل آن ویروسی از جنس Ilarvirus است

سفیدک حقیقی(پودری) سیب Apple powdery mildew

بیماری ناشی از قارچ podosphaera leucotricha است. این قارچ بـه شاخ وبرگ جوان، گل ومـیوه مـیزند واغلب باعث خشکیدن شاخه های جوان مـیشود. بروی برگ نیزایجاد پیچیدگی مـینماید. گلهای آلوده چروکیده وحالت گوشتی پیدا مـیکند. اغلب آلودگی روی پاجوشـها دیده مـیشود. بیماری درون تمام مناطق کشت سیب دیده مـیشود ولی اهمـیت آن درون خزانـه هست . روی مـیوه ایجاد زنگار مـیکند . عامل انگل اجباری هست پس از سلول زنده تغذیـه مـی نماید و ریسه های قارچ درجوانـه های درحال خواب زمستانگذرانی مـیکند.

کنترل شیمـیایی:

1.دینوکاپ wp18.25% یک درهزار

2.دینوکاپ Ec35 % یک درهزار

3.بنومـیل wp50 % نیم درون هزار

4.سولفور wp80-90% و 3-4 درهزار

5.نوآریمول Ec 9% و 0.75 درهزار

توصیـه : مبارزه شیمـیایی رابه محض مشاهده بیماری با توجه بـه پیش آگاهی شروع مـی‌کنیم. درصورتی کـه سابقه آلودگی داشته باشیم هرس شاخه های آلوده درون اواخر پاییز انجام داده و آنـها رامـی‌سوزانیم.

آنتراکنوز موز Banana anthracnose

بیماری ناشی از قارچ Colleotrichum musae کـه روی پوست مـیوه تولید لکه های قهوه ای که تا سیـاه مـی دهد. درون بعضی موارد این قارچ دم مـیوه را درون خوشـه آلوده مـیکند کـه در این صورت بیماری بنامblack end یـا crown rot

نامـیده مـی شود.

کنترل :

1- استفاده از قارچ‌کشـهای فربام، زینب، کاپتان بـه نسبت 2- 1.5 درهزار

توصیـه‌ها: 1- تقویت گیـاه 2- حذف شاخه‌های خشکیده 3- کنترل آفات وسایر بیماریـها

بیماری سر سیگاری موز Banana cigar end

بیماری ناشی از Trachysphaera fructigena کـه تولید پوسیدگی سیـاه و سپس خاکستری درمـیوه مـی کند. پوسیدگی مـیوه ممکن هست به تمام مـیوه گسترش یـابد. درون اغلب موارد Verticillium theobromae با بیماری همراه است

سوختگی برگ بادام almond leaf scorch

بیماری ناشی از باکتری گرم منفی محدود بـه آوندهای چوبی بـه نام Xylella fastidiosa است. دراثر حمله باکتری بـه درختان بادام قسمتهایی ازبرگ وبه ویژه نوک و حاشیـه آن دچار سوختگی مـیشود

بیماری موسوم بـه عقرب

اخیرا درون نارنجستانـهای شیراز و عموما درختان نارنج دیده شده هست .
درختان مبتلا بـه این بیماری شاخه های ریز و متعدد بدون برگ دارند و برگها روی درخت خیلی کم مـی شوند . درصورتی کـه اطلاعاتی درون مورد ریشـه این بیماری و روش مبارزه با آن دارید . بنویسید .
سپاسگزار مـی شوم
در شیراز اکثرا منازل شخصی حداقل یک درخت نارنج درون باغچه دارند .

مقالات شما قابل تقدیر هست و نشاندهنده اقدامات مفید و خداپسندانـه شماست .
خدا خیرتان دهد

بلاست مرکبات Citrus blastبیماری ناشی ازباکتری Pseudomonas syringae pv. Syringae هست که درون مرکبات ایجاد لکه‌های نکروتیک درون برگها، دمبرگها و مـیوه مـی‌نماید. لکه‌های تیره رنگ روی مـیوه black pit نیز نامـیده شده‌اند. نشانـه‌های بیماری درون شاخ و برگ جوان شبیـه نشانـه‌های سرمازدگی است.

کنترل: سمپاشی با ترکیب بردو 0.5درصد و اکسی کلرور 1 درهزار. هرس شاخه‌های آلوده واقدامات قرنطینـه‌ای

بیماری آنتراکنوز مرکبات Citrus anthracnose

عبارت آنتراکنوز بـه معنای شبه زغال Like-coal واولین بار توسط Faber و Dunal درون سال 1853 روی انگور گزارش شده‌است. بیماری درون سال 1326 توسط اسفندیـاری از مناطق شمالی کشور جمع‌آوری وگزارش شده وسپس درون سال 1333 از مناطق جنوب توسط شریف گزارش گردیده‌است.

آنتراکنوز مرکبات انتشار جهانی دارد. بیماری ناشی از گونـه‌ Colletotrichum gloeosporiodes درون انواع مرکبات کـه نشانـه‌های آن لکه‌های نکروتیک درون برگ و خشکیدن سرشاخه‌هاست. درون مـیوه نشانـه بیماری بـه صورت لکه‌های قهوه‌ای که تا سیـاه ظاهر مـی‌شود. آنتراکنوز مـیوه درون مـیوه‌های رسیده مخصوصاً واریته‌های مـیان‌رس و زودرس گریپ‌فروت دیده مـی‌شود.

کنترل شیمـیایی :

1- استفاده از قارچ‌کشـهای فربام، زینب، کاپتان بـه نسبت 2- 1.5 درهزار

2- درون پاییز موقع خواب سمپاشی با دو کیلوگرم سولفات مس، یک کیلوگرم سولفات روی و دو کیلو گرم آهک وصد لیتر آب

توصیـه‌ها: 1- تقویت گیـاه 2- حذف شاخه‌های خشکیده درون پاییز 3- کنترل آفات وسایر بیماریـها

شاخه مـیری مرکبات Citrus blight

زوال درختان مرکبات با نشانـه‌های پژمردگی و مرگ شاخه‌ها، تاخیر درون رشد بهاره و نشانـه‌های کمبود عنصر روی درون برگها، این بیماری با بسته شدن راه آوندهای چوبی و تمرکز روی درون شاخه‌ها همراه است. شاخه مـیری مرکبات درفلوریدا(امریکا) شایع هست و عامل آن بـه درستی معلوم نیست

شانکر باکتریـایی مرکبات citrus canker

نوعی بیماری درون مرکبات کـه در مناطق جنوبی کشور از جمله هرمزگان جیرفت، کرمان، سیستان و بلوچستان باعث بروز مشکلاتی به منظور باغداران گردیده است.

عامل آن باکتری Xanthomonas axonopodis pv.citri هست وروی مـیوه وبرگ لکه‌های ابتدا آبگز وبعد چوب پنبه‌ای کمـی برجسته وروی شاخه‌های جوان زخمـهای جرب مانند ایجاد مـی‌کند. از این باکتری پنج سویـه بـه نامـهای A،B،C،DوE گزارش شده هست سویـه‌A نسبت بـه سویـه‌های دیگر قدرت بیماری‌زایی بیشتر ودامنـه مـیزبانی وسیع‌تری دارد

ویروئید کاکسیـای مرکبات Citrus cachexia viroid

ویروئیدی متشکل از حدود 300 نوکلئوتید کـه در بیشتر گونـه‌های مرکبات بـه ویژه بعضی از انواع نارنگی تولید آلودگی مـی‌کند و نشانـه‌های آن عبارت هست از تولید صمغ درون پوست، تشکیل حفره‌هایی درون چوب و مقابل آنـها برجستگیـهایی درون سطح داخلی پوست و کوتولگی

لکه سیـاه مرکبات Citrus black spot

این بیماری درون آفریقای جنوبی، استرالیـا و تایوان اهمـیت بالایی دارد و دارای خسارات اقتصادی است. بیماری ناشی از Guignardia citricarpa هست که شکل غیر قارچ Phyllosticta citricarpa هست . تمام واریتهای تجارتی مرکبات بـه این بیماری حساس هستند وبیشتر بیماری روی درختان مسن وضعیف است. قارچ روی درختان دیگری مثل بادام و رز دیده شده است. برگهای آلوده بیشتر حالتLatent دارند. این برگها بعد از افتادن اندام باردهی قارچ بر روی آنـها تشکیل مـی‌شود. بعد از رسیدن آسکها آسکوسپورها آزاد شده وبه وسیله باد منتشر مـی‌شود پیکنیپورها نیز بـه وسیله باران پخش مـی‌شوند ولی نقش آسکوسپورها مـهمتر است. نشانـه اصلی بیماری وجود لکه‌های تیره درون برگ ومـیوه هست کنترل بیماری از طریق سمپاشی با ترکیب بردو یـا زینب.

سر خشکیدگی درختان مرکبات (ناتراسیـا) Citrus dieback

در ایران علاوه بر مرکبات بـه سایر درختان منجمله بادام، زردآلو، گیلاس، اوکالپتوس و … پسته، انار، توت، حمله مـی کند. ولی بیماری درون همـه گیـاهان اهمـیت ندارد، بیماری درون خوزستان وسایر مناطق گرمسیری اهمـیت دارد درون فارس گاهی روی سیب نیز دیده شده است. درون شـهرستان جهرم بـه شدت درخت توت را مورد حمله قرار مـیدهد (مـهندس ایـازپور). عامل بیماری قارچ Nattrassia mangiferae هست قارچ بیشتر از محلهای آفتاب سوخته و قسمتهایی از درخت کـه در معرض آفتاب وگرمای شدید هست وارد مـی‌شود. علائم بـه صورت ورقه‌ورقه شدن پوست کـه زیر آن پودر سیـاه رنگ (آرترو کنیدیم ) قارچ هست دیده مـی‌شود، قارچ پیکنیدیم نیز تولید کرده کـه در بافت گیـاه تشکیل شده و اهمـیت چندانی ندارد، معمولاً قارچ درون دمای زیر 30 درجه سانتیگراد خسارت نمـی‌زند.

کنترل شیمـیائی :

اکسی کلرور مس (کوپراویت ) WP35% بـه مـیزان 5 درون هزار

توصیـه:

1- تقویت درختان بخصوص درون مقابل تنشـهای آبی وآفتاب سوختگی

2- حذف شاخه‌های آلوده

3- درون صورت امکان اجتناب از کشت ارقام پرتقال، لیمو، نارنگی گریپفروت و نارنج کـه حساسیت بیشتری دارد.

4- بهداشت باغ (خروج چوبهای آلوده )

بیماری مرگ گیـاهچه مرکبات Citrus Damping off of seedlings

خسارت وشدت بیماری مرگ گیـاهچه بیشتر درون خزانـه و نـهالستانـهاست. این بیماری وقتی درون خزانـه حرارت ورطوبت خاک زیـاد باشد وحرارت به منظور قارچ عامل بیماری مناسب هست خسارت شدید مـی‌شود. دو نوع از این بیماری تشخیص داده شده هست یکی قبل از بیرون آمدن گیـاهچه ودیگری بعد از ظهور گیـاهچه. قارچ عامل Rhizoctonia solani کـه عامل اصلی مرگ گیـاهچه هست همچنین قارچهای پیتیوم و فایتوفتورا نیز اگر درجة حرارت ورطوبت زیـاد باشد بـه گیـاه حمله مـی‌کند. بر اساس تحقیقات مـهندس ایـازپور درون جهرم جنس پونسیروس نسبت بـه بیماری مقاوم و هیبریدهای آن حساس مـی‌باشد.

کنترل بیماری :

1- تهیـه خزانـه سالم با استفاده از خاک بکر

2- ضد عفونی خاک خزانـه با متیل برو ماید و D-D و واپام

بیماریـهای مـهم درختان مـیوه

آتشک (Fire Blight)
یکی از بیماری‌های مـهم و خطرناک درختان مـیوه دانـه‌دار درون جهان و نیز ایران است.این بیماری حتی اگر درون برخی مناطق، انتشار کمـی هم داشته باشد، خسارات سنگینی را بـه درختان تحمـیل مـی‌کند. بنابراین لازم هست برنامـه کنترلی دقیقی به منظور مـهار بیماری درون مناطق انتشار آن بـه اجرا درآید.

این بیماری اولین بار از نیویورک گزارش شده و تا ۲۰۰ سال محدود بـه آمریکای‌شمالی بود. با ورود مـهاجران بـه آمریکای شمال غربی، این بیماری نیز درون این مناطق گسترش پیدا کرد بـه ‌طوری کـه تا اوایل سال‌های دهه ۱۹۰۰ بـه تمام مناطقی کـه سیب و گلابی درون آن کشت مـی‌شد، سرایت پیدا کرد.
در خارج از ایـالات متحده، بیماری اولین بار درون سال ۱۹۱۹ از کشور نیوزلند گزارش شد و بعد از آن درون اواخر دهه ۱۹۵۰ درون انگلستان شیوع پیدا کرد.

پس از آن، بیماری درون تمام اروپا و مدیترانـه گسترش یـافت و خسارات زیـادی بـه درختان مـیوه وارد کرد. امروزه درون کشورهایی کـه بیماری درون آنـها گزارش نشده، مقررات سخت قرنطینـه‌ای برقرار است.

در ایران، بعد از سال‌ها قرنطینـه اولین بار درون بهار ۱۳۶۸ از کرج گزارش شد و در حال حاضر از بیماری‌های مـهم قرنطینـه داخلی هست در حالیکه بـه سرعت مرزهای قرنطینـه را درون هم شکسته و در حال پیشروی است. این بیماری اکنون درون استآنـهای تهران، آذربایجان، قزوین، زنجان و... خساراتی درون ‌پی دارد.

خسارت این بیماری اصولا متوجه خانواده گیـاهان Rosaceae (درختان به، سیب، گلابی، گل‌سرخ و سایر گیـاهان زیتنی این تیره و به تازگی گیـاه خاکشیر) بوده و عامل بیماری باکتری Erwinia amylovora از خانواده‌ Entrobacteriaceae است. جنس‌های مـهمـی از باکتری‌ها از جمله جنس مشـهور سالمونلا کـه از باکتری‌های بیماری‌زای انسانی و جانوری هست در این خانواده جای مـی‌گیرند.

● علائم بیماری

درختان مبتلا بـه آتشک مجموعه‌ای از علائم را نشان مـی‌دهند. به‌طور کلی سه نوع علائم قابل تشخیص هست و زمان آلوده‌شدن درخت و اندامـی کـه آلوده شده تعیین‌کننده نوع نشانـه بیماری است. اولین نشانـه‌ای کـه آشکار مـی‌شود، سوختگی شکوفه‌هاست کـه بلافاصله بعد از باز شدن گل‌ها صورت مـی‌گیرد.
در مراحل اولیـه آلودگی، گل‌ها ظاهری آبسوخته پیدا کرده و به سرعت سیـاه مـی‌شوند. عموما کل شکوفه‌های یک خوشـه دچار سوختگی شده و مـی‌مـیرند.

سوختگی شاخه‌ها بارزترین نشانـه این بیماری هست که یک که تا چند هفته بعد از ریختن گلبرگ‌ها قابل مشاهده است. درون این مرحله برگ‌ها و شاخه‌های آب‌دار نیز به‌ قهوه‌ای که تا سیـاه تغییر رنگ داده و سر‌شاخه‌ها بـه سمت عقب خم شده، حالت سر عصایی بـه خود مـی‌گیرند.

در ادامـه فصل با گرم شدن هوا، روی همـین شاخه‌ها مـی‌توان تراوشات باکتریـایی (Ooz) را دید کـه به‌صورت قطرات ریز چسبناکی ترشح مـی‌شوند. درون شرایط مساعد، آلودگی بـه شکل شانکر بـه سمت پایین (تنـه درخت) توسعه یـافته و در کل، درخت ظاهری سوخته درون آتش پیدا مـی‌کند.

نشانـه‌ها روی مـیوه هم قابل مشاهده هست به‌ طوری‌که مـیوه‌های درختان بیمار- اگر درون مراحل اولیـه آلوده شوند- کوچک، تیره رنگ و چروکیده مـی‌مانند و - اگر دیرتر آلوده شوند- زخم‌های قرمز قهوه‌ای که تا سیـاه رنگ را روی سطح آن مـی‌توان دید.

روی این مـیوه‌ها هم مـی‌توان تراوشات باکتری را دید؛ به‌خصوص اگر هوا گرم و مرطوب باشد. اگر پایـه درخت بـه بیماری حساس باشد(مانند درخت به)، کل درخت پژمرده شده و خواهد مرد. نشانـه‌های بیماری را حتی درون زمستان بـه صورت برگ‌های خشکیده روی درخت مـی‌توان دید.

● چرخه بیماری

ر فصل زمستان باکتری عامل بیماری را درون شانکرهای ایجاد شده درون شاخه‌ها مـی‌گذراند و در بهار با گرم شدن هوا دوباره فعال شده و خود را همراه تراوشاتی بـه سطح درخت مـی‌رساند. حشراتی مانند زنبور‌عسل کـه جذب این تراوشات مـی‌شوند و نیز قطرات باران عامل مـهمـی درون انتقال باکتری‌ها بـه گیـاه و ایجاد بیماری جدید هستند.
این انتقال از راه گل‌ها و نیز زخم‌های ناشی از نیش حشرات یـا تگرگ و... صورت مـی‌گیرد و برای همـین هست که اولین نشانـه‌های بیماری درون شکوفه‌ها خود را نمایـان مـی‌کند.

سپس باکتری بعد از استقرار و تکثیر، راه خود را داخل درخت یـافته و به طور سیستمـیک درون درخت منتشر مـی‌شود. درون حرکت بـه سمت سرشاخه‌ها، آنـها را خشکانده و در حرکت به‌ سمت تنـه با ایجاد شانکر درون آخر فصل خود را به منظور زمستان‌گذرانی آماده مـی‌کند.

گاهی این شانکرها بـه حدی توسعه مـی‌یـابند کـه درخت مجالی به منظور ادامـه زندگی نمـی‌یـابد و از پای در‌ مـی‌آید؛ این زمانی هست که پاتوژن تمام درخت را آلوده کرده باشد.

● راه‌های مبارزه

بهترین راه به منظور کنترل آتشک، راهکارهای تلفیقی هست که شامل عملیـات باغبانی (که باعث کاهش حساسیت درختان و جلوگیری از انتشار بیماری درون باغ شود)، تلاش به منظور کاهش مـیزان اینوکولوم اولیـه درون باغ و سمپاشی درون زمان مناسب با باکتری‌کش‌ها به منظور پیشگیری از بیماری درون زمانی کـه شرایط به منظور ایجاد بیماری مـهیـاست.
موثرترین کار درون این مورد به منظور کاهش گسترش بیماری، اجتناب از کاشت پایـه‌ها و ارقام حساس است. رقم‌های خیلی حساس سیب شامل موتسو، جوناتان و رم بیوتی، فیجی،‌ با حساسیت زیـاد خود بـه بیماری، ترکیب خطرناکی را درون باغ درون زمانی کـه بیم اپیدمـی بیماری مـی‌رود، مـی‌سازد چراکه اینچنین درختانی درون اثر بیماری خواهند مرد. بیشتر ارقام مردم‌پسند گلابی نیز حساسیت بالایی بـه آتشک دارند.

سوختگی شاخه‌ها یکی از نشانـه‌های معمول روی شاخه‌های جوان و آبدار است. بنابراین شیوه‌های هرس و استفاده کمتر از کودهای نیتروژنی کـه به کاهش رشد شاخه‌ها مـی‌انجامد، به منظور جلوگیری از این مرحله‌ بیماری اهمـیت دارد. پیشرفت بیماری درون داخل پیکره‌ درخت با هرس شاخه‌های آلوده درون اوایل تابستان؛ یعنی درست زمانی کـه تازه آلوده شده‌اند بـه حداقل مـی‌رسد.

این‌کار به‌خصوص درون مورد درختان جوان و کوتاه مـهم هست زیرا درون این حالت فاصله شاخه‌های آلوده با تنـه بسیـار کم است. قطع شاخه‌ها حتما از فاصله ۲۰ تا۳۰ سانتی‌متری زیر حاشیـه محل آلودگی باشد. ضدعفونی وسایل هرس با الکل یـا هیپوکلرید سدیم (وایتکس) بعد و قبل از ب هر شاخه نباید فراموش شود.

کنترل موثر حشرات با قطعات دهانی زننده- مکنده مثل شته‌ها، زنجره‌ها و پسیل گلابی بـه کاهش روند توسعه بیماری درون مرحله سوختگی شاخه‌ها کمک مـی‌کند.

● کاهش اینوکولوم

منبع اینوکولوم اولیـه حتما با هرس و جدا شاخه‌های آلوده و نیز قسمتی از تنـه کـه نشانـه‌های شانکر را بروز مـی‌دهد درون طول فصل زمستان کاهش یـابد.
سمپاشی با باکتری‌کش‌های سمـی درون زمان باز شدن غنچه‌های گل یـا کمـی بعد از آن بـه کاهش باکتری‌های تولید شده درون شانکرهای زمستانـه کمک مـی‌کند.

در باغی کـه سابقه بیماری آتشک را دارد شاخه‌هایی کـه رنگ آنـها زرد نارنجی هست باید یک که تا دو هفته بعد از ریزش گلبرگ‌ها از درخت جدا شوند. این کار به‌خصوص زمانی مفید هست که بیماری درون مرحله سوختگی شکوفه‌ها کنترل شده و بنابراین شانکرها منبع اصلی آلودگی به منظور گسترش بیماری درون تابستان محسوب مـی‌شوند.
جدا شاخه‌های گوشتی و آبدار بـه محض ظهور اولین نشانـه‌ها درون آنـها بـه محدود شدن انتشار و گسترش بیماری کمک خواهد کرد. اما این اقدام زمانی موثر هست که با دقت درون چند هفته اول بعد از گلدهی دنبال شود.

درمان بـه وسیله آنتی‌بیوتیک (Bacteriocide Spray):

بیشتر اپیدمـی‌های خطرناک و جدی آتشک زمانی اتفاق مـی‌افتد کـه گل‌ها آلوده شوند. آنتی‌بیوتیک‌های مشخصی وجود دارند کـه مـی‌توانند درون محافظت از گل‌ها درون برابر آلودگی نقش داشته باشند. این مواد حتما درست زمانی کـه گل‌ها ظاهر مـی‌شوند بـه کار روند.

سیستم‌های مختلفی به منظور تعیین زمان مناسب استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها طراحی شده است. بیشتر این سیستم‌ها براساس دما (معمولا بیش از ۳/۱۸ درجه سانتیگراد کـه در این حالت تجمع باکتری هنوز بـه حد آستانـه عفونت نرسیده است) کار مـی‌کنند.

بعد از این مرحله بارش باران لازم هست تا باکتری را بـه محل‌هایی کـه بتواند از آنجا وارد گیـاه شود، برساند. بنابراین آنتی‌بیوتیک حتما قبل یـا بعد از بارش صورت گیرد که تا در زمان بارندگی جمعیت باکتری زیر آستانـه آلودگی باشد. آنتی‌بیوتیک‌ها درون مرحله سوختگی شاخه‌ها درون طول تابستان تاثیری ندارند و به‌کارگیری آنـها به منظور محافظت توصیـه نشده است.

آنتی بیوتیک‌هایی کـه برای درمان این بیماری مورد استفاده هستند شامل Streptomycin و Terramycin مـی‌شود. مورد اخیر به‌خصوص روی گلابی مصرف دارد. درون مناطقی کـه مصرف استرپتومایسین مجاز نیست، مـی‌توان از Tetracyclin و Flumequin استفاده کرد.

البته گفتنی هست مصرف آنتی‌بیوتیک درون گیـاه‌پزشکی و درمان بیماری‌های گیـاهی، محدودیت‌هایی دارد. یکی از این محدودیت‌ها، مقاوم شدن باکتری‌ها بـه آنتی‌بیوتیک‌هاست کـه این مقاومت شامل باکتری‌های بیماری‌زای انسان نیز مـی‌شود کـه این امر خود منجر بـه اختلال درون کنترل بیماری‌های انسان و حیوانات بـه دلیل حضور مداوم آنتی‌بیوتیک درون طبیعت مـی‌شود. به منظور همـین مصرف این مواد درون گیـاه‌پزشکی حتما درنـهایت دقت و با لحاظ احتیـاط فراوان همراه باشد.

نـهایت اینکه بیماری آتشک اکنون درون ایران، بـه یکی از مـهم‌ترین بیماری‌های گیـاهی کشور تبدیل شده و ریشـه‌کنی و جلوگیری از گ سترش این بیماری خطرناک حتما مورد توجه مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های کشور قرار گیرد.
انجام تحقیقات درون زمـینـه بیماری‌زایی پاتوژن عامل بیماری، اپیدمـیولوژی، شیوه‌های پیشگیری و درمان بیماری نیـازمند صرف وقت و هزینـه از سوی مراکز تحقیقات کشور هست و امـید کـه روندی کـه برای مطالعه جنبه‌های مختلف بیماری درون کشور وجود دارد، ادامـه یـافته و بلکه با سرعت بیشتری پیگیری شده و با کمک صاحب‌نظران و متخصصان بیماری‌شناسی گیـاهی این بیماری درون کشور ریشـه‌کن شده و درختان از آتش بیماری نجات یـابند.

منابع:
ــ بیماری‌های سیب و گلابی؛ ا.ل.جونز. ترجمـه سید محمد اشکان. مرکز نشر دانشگاهی
ــ عوامل بیماری‌زا و بیماری‌های مـهم گیـاهی ایران؛ دکتر ابراهیم بهداد، نشر یـادبود اصفهان

--------------------------------------------------------------------------------

آنتراکنوز گردو Walnut anthracnose

بیماری ناشی از قارچ Gnomonia leptostyla (آنامورف: arssonina juglandis) است، کـه دراکثر مناطق گردوکاری دیده مـی‌شود؛ نشانـه‌های آن تشکیل لکه‌های فرو رفته گرد یـا بیضی شکل روی شاخه، مـیوه و برگ است. آسروول‌های قارچ بـه صورت حلقه های متحدالمرکز روی لکه های برگی بـه وجود مـی‌آیند.

کنترل:

1- زینب wp80% و 2-1 درهزار

2- اکسی کلرورمس wp35% و 5-3 درهزار

3- ترکیب برور ______ 1-0.5 درهزار

توصیـه ها:

سمپاشی زمستانـه 3_2 نوبت کـه پس از ریزش برگها انجام مـی‌شود. سمپاشی بهاره 2 نوبت بعد از ریزش گلبرگها .همچنین جمع آوری و سوزاندن برگهای آلوده ریخته شده و رعایت بهداشت باغ درون کنترل بیماری موثر است.

--------------------------------------------------------------------------------

بیماری لکه سیـاه گردو walnut black spot

بیماری ناشی از باکتری Xanthomonas campestris pv.Juglandis هست که موجب سیـاه شدن گل آذین نر و لکه های قهوه‌ای که تا سیـاه روی مـیوه و برگ مـی‌شود

پژمردگی شاخه‌ی گردو walnut branch wilt

بیماری ناشی از Nattrassia mangiferae کـه درناحیـه مورد حمله پوست شاخه ورقه ورقه شده و درزیر ورقه‌ها پودر سیـاه رنگی شامل آرتروکنیدیم‌های قارچ تشکیل مـی‌شود. بیماری منجر بـه پژمردگی شاخه و خشک شدن برگهاست کـه همچنان بـه شاخه متصل باقی مـی‌مانند.

کنترل:

تقویت و آبیـاری منظم گیـاه بسیـار موثر است

شانکر عمقی پوست گردو walnut deep bark canker(syn: walnut phlom canker)

بیماری ناشی از باکتری Erwinia rubrifaciens کـه نشانـه‌های آن تشکیل رگه‌های قهوه‌ای درناحیـه‌ی آوندهای آبکشی و لایـه‌ی زاینده و خارج شدن صمغ سیـاه رنگ از تنـه‌ی گردوست

--------------------------------------------------------------------------------

پوسیدگی فیتوفترایی طوقه و ریشـه گردو walnut Phytophthora crown and root rot

بیماری ناشی از گونـه‌های Phytophthora بـه ویژه Phytophthora cactorum هست که موجب پوسیدگی طوقه وتولید تراوه(صمغ) سیـاه رنگ مـی‌شود.

کنترل:

1- ترکیب بردو ----- 0.8 درصد

2- اکسی کلرورمس wp35% و 5 درون هزار

توصیـه: رعایت نکات زیر درون کنترل و عدم توسعه بیماری موثر است.

1- اجتناب از آبیـاری غرقابی و عدم تماس طوقه با آب آبیـاری

2- بررسی به منظور حصول بـه پایـه‌های مقاوم.

3- حذف قسمتهای آلوده دور یقه و طوقه درخت که تا بافت سالم و سپس پانسمان با سموم توصیـه شده.

--------------------------------------------------------------------------------

شانکر سطحی پوست گردو walnut shallow bark canker

بیماری ناشی از Erwinia nigrifluens کـه نشانـه‌های آن تشکیل آسیبهای نامنظم بـه رنگ قهوه‌ای تیره روی تنـه و شاخه‌های اصلی است.

--------------------------------------------------------------------------------

ارزیـابی مقاومت ارقام گیلاس نسبت بـه باکتری Pseudomonas syringae عامل بیماری شانکر درختان مـیوه هسته دار

بیماری شانکر باکتریـایی درختان مـیوه هسته دار درون تمامـی مناطق اصلی پرورش درختان مـیوه درون دنیـا شیوع داشته و یکی از مـهمترین بیماریـهای این درختان از جمله گیلاس مـی باشد. چون ارقام مختلف گیلاس نسبت بـه بیماری شانکر باکتریـایی حساسیت متفاوتی دارند، استفاده از ارقام مقاوم بـه این بیماری راهکار مناسبی به منظور کنترل آن است. بیماریزایی Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) از کلکسیون آزمایشگاه باکتری شناسی بخش بیمارهای گیـاهی موسسه تحقیقات آفات و بیماریـهای گیـاهی جدا شده از درختان گیلاس استان تهران دوباره اثبات گردید. درون این بررسی تعداد 21 رقم گیلاس پیوند شده روی پایـه آلبالو تلخ (Pronus mahaleb.) شامل هیبرید شماره 1 کرج، شعاع السلطنـه، سیـاه مشـهد، سیـاه دانشکده، همدان، بلامارکاد پیش رس ایتالیـا، شبستر، حاج یوسفی، ناپلئون، لامبرت، بلادی باربون، قرمز رضاییـه، مشـهد، زرد دانشکده، اراک، قرمز باغ نو، ابرده، مـیکرز، دیررس ایتالیـا، رودچون و قزوین استفاده شد. به منظور بررسی مقاومت این ارقام سوسپانسیون باکتری مورد نظر بـه آنـها تزریق و پس از نگهداری درون شرایط گلخانـه و هوای آزاد نتایج مورد ارزیـابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد کـه ارقام گیلاس از نظر حساسیت بـه شانکر باکتریـایی اختلاف معنی دار داشته و ارقام شعاع السلطنـه، سیـاه مشـهد، بلامارکاد پیش رس، شبستر، حاج یوسفی، ناپلئون، دیررس ایتالیـا، رودچون و قزوین مقاومت بالاتری نشان دادند. ارقام هیبرید شماره یک کرج، سیـاه دانشکده، همدان، لامبرت، قرمز رضاییـه، مشـهد، زرد دانشکده، اراک، ابرده و مـیکرز بـه عنوان نیمـه حساس و ارقام بلادی باربون و قرمز باغ نو بـه عنوان حساس ارزیـابی شدند. هیچکدام از ارقام گیلاس مقاومت کامل نشان ندادند.

--------------------------------------------------------------------------------

عارضه خشکیدگی خوشـه خرما(پژمردگی مـیوه)

چروکیدگی مـیوه عارضه‌ای هست که درسالهای اخیر درپاره‌ای از مناطق خرما خیز کشور مانند جیرفت، کهنوج و بوشـهر مشاهده گردیده است. اولین بار درسال 1368 ازمنطقه رودبار کهنوج گزارش شده است. ازعوارض ناشناخته کشور هست که سالانـه درسطح وسیع خسارت وارد مـی‌کند. سرعت انتشار عارضه بسیـار بالا است، بطوری کـه دربوشـهر درسال1378 ظرف مدت یک هفته سراسر نخیلات استان را فرا گرفت و مـیزان خسارت را بـه 40درصد رساند. وقوع عارضه با چروکیده شدن ناگهانی حبه‌های خرما درون مرحله تبدیل خارک بـه رطب است. سایر علائم بصورت ایجاد لکه‌های قهوه‌ای رنگ درمحل اتصال خوشچه‌ها بـه محور خوشـه اصلی کـه منجر بـه پیدایش یک نوار قهوه‌ای رنگ و سرتاسری دریک طرف محور خوشـه اصلی مـی‌گردد. درمحل اتصال خوشچه‌ها بـه محور خوشـه اصلی ترکهایی ظاهر مـی‌شود. همچنین مـیوه‌های نارس بسرعت پژمرده شده و پلاسیده مـی‌شوند.

دربررسیـهای انجام شده هیچکدام از عوامل پاتوژنیک ازمـیوه‌های آلوده جداسازی نگردیده‌ است. بنظر مـی‌رسد عارضه با عواملی چون درجه حرارت و آبیـاری و تغذیـه درون ارتباط است.

--------------------------------------------------------------------------------

سفیدک پودری هلو و شلیل Peach powdery mildew

بیماری سفیدک سطحی یـا سفیدک نمدی هلو اولین بار درون ایران دراطراف تهران درسال 1326 توسط اسفندیـاری گزارش شده است. معمولا درهرجا کـه هلو کشت مـی‌شود بیماری نیز دیده مـی‌شود. علاوه بر هلو بـه شلیل نیز حمله مـی‌کند. عامل بیماری قارچ Sphaerotheca pannosa var. Persica است. علت نامگذاری آن بـه پانوزا بواسطه تولید حالت نمدی است. قارچ انگل اجباری هست و نمـی توان آن را روی محیط کشت پرورش داد. این قارچ زمستان را بـه دو صورت ریسه درجوانـه و بصورت کلیستوتیسیم مـی‌گذراند.

نشانـه‌های بیماری روی برگ درون ابتدا بصورت ایجاد لکه‌های سبز کمرنگ و یـا مایل بـه قهوه‌ای ودرنـهایت تشکیل بافت نمدی است. برگهای پیر بندرت مورد حمله قارچ قرار مـی‌گیرند و مقاومند. خسارت بیماری درون حالتی کـه به مـیوه حمله مـی‌کند فوق‌الاده زیـاد هست زیرا ارزش و بازار پسندی مـیوه بطور محسوس تقلیل مـی‌یـابد. روی مـیوه لکه‌ها گرد هستند. اگر مـیوه سبز باشد لکه سفیدرنگ و اگر مـیوه متمایل بـه قرمز رنگ باشد لکه زرد چرکین بـه نظر مـی رسد. قسمتهای لکه‌دار مـیوه سفت و سخت شده و از رشد طبیعی باز مـی‌ماند. سرشاخه‌های مبتلا بـه قارچ باریک و ضعیف مانده وجوانـه‌های آنـها کوچک مـی‌شود.

کنترل بیماری:

· کنترل مکانیکی: آبپاشی، باران، آب سردوگرم ، ازبین بردن غشای نمدی ازجمله اقداماتی هست که درکاهش بیماری موثر است.

· کنترل بیولوژیکی: قارچ عامل بیماری درون مناطق مرطوب بوسیله تعدادی قارچهای هیپرپارازیت کـه مـهمترین آنـها Cicinobolus cesatii مـی‌باشد پارازیته شده‌اند و ازبین مـی روند ویـا لااقل کاهش مـی‌یـابد.

· کنترل زراعی: حفظ حاصلخیزی خاک، هرس و واریته‌های مقاوم(ارقام هلو مخملی، کاردی و حاج کاظمـی نسبت بـه بیماری حساس و ارقام پائیزه مقاومند.)

· کنترل شیمـیایی:

1- دینوکاپ(کاراتان) LC EC 35% و 1 درهزار

2- دینوکاپ(کاراتان) FN-57 WP18.25% و 1 درهزار

3- سولفور(الوزان- کوزان) WP80-90% و 4-3 درهزار

4- بنومـیل(بنلیت) WP 50% و 0.5 درهزار

توصیـه‌ها: بهترین زمان سمپاشی بعد از ریختن گلبرگها و تشکیل مـیوه است. درصورت لزوم 7-3 نوبت سمپاشی انجام مـی‌گیرد. نوبت اول سمپاشی مـهم هست و سمپاشی‌های بعدی بـه فاصله 10 روز انجام مـی‌پذیرد.

--------------------------------------------------------------------------------

لکه آجری برگ بادام و لکه قرمز برگ آلو

هردودرایران وجود دارد،ولی لکه آجری مـهمتر است. اولین بار اسفندیـاری درون سال 1348 بیماری را روی بادام درون ارومـیه و لرستان مشاهده کرد. سپس Steyaert بلژیکی متخصص بیماریـهای گیـاهی کـه مامور کمک و همکاری با ایران بود این بیماری را مشاهده کرد. درون منطقه خفر فارس بیماری لکه آجری بـه شدت دیده مـیشود. عامل لکه آجری Polystigma ochraceum ) Polystigma amygdalium) وعامل لکه قرمزآلو Polystigma rubrum است. روی برگ بادام لکه‌ها کشیده و بزرگند ولی روی برگ آلو لکه‌ها تقریبا گردند. لکه آجری بادام بـه برگ حمله مـی‌‌کند، ولی لکه قرمز علاوه بر برگ بـه شاخه نیز حمله مـی‌کند. درون هردو لکه‌ها چرمـی وضخیم هستند. بیماری منوسیکل است. روی برگهای زمـین ریخته پری‌تیسها تشکیل مـی‌شود.آلودگی توسط آسکوسپور ایجاد مـی‌شود، نقش پیکنیدها دربیماری مشخص نیست وآلودگی نمـی‌دهد. به منظور تشکیل آسکوکارپ 2-1 ماه سرمای نزدیک صفردرجه لازم است. قارچ درون محیط کشت قابل کشت نمـی باشد. این بیماری از نظر بیولوژی تقریباً مشابه لکه سیـاه سیب است، یعنی دارای دو فاز ساپروفیتی و پارازیتی است. حذف مرحله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ساپروفیتی مـی‌تواند که تا حدی بیماری را کنترل کند.

کنترل شیمـیایی:

1- مانکوزب (دیتان ام-45) WP 80% و 2 درون هزار

2- اکسی کلرورمس(کوپراویت) WP 35% و 3 درون هزار

3- ترکیب بردو ---------- 1 درصد

4- سم جدید Triforin (ساپرول) بـه مقدار : 3 درون هزار

توصیـه‌ها: نوبت اول سمپاشی بعد از ریزش گلبرگها وسپس بـه فواصل12روز. جمع آوری ودفن برگها

--------------------------------------------------------------------------------

لکه غربالی درختان هسته دار Stone fruit shothle spot

بیماری بصورت جهانی گسترش دارد و روی زردآلو، هلو، بادام دارای اهمـیت خاصی هست . پاتوژن بـه اغلب قسمتهای گیـاه حمله مـی کند. لکه های روی برگ ریزش کرده و هایی روی آن ایجاد مـی‌کند. روی مـیوه زردآلو حالت زگیل ایجاد مـی‌نماید. درون بادام ریزش برگ شدید مـی‌دهد. عامل ‌بیماری ‌قارچ Wilsonomyces carpophilus است. قارچ اسپورودوکیم تولید مـی‌کند؛ کنیدیم روی جوانـه ها زمستانگذرانی مـی‌کند کنیدیـها با باران پخش مـی‌شوند.

کنترل شیمـیایی:

1. کاپتان WP50% و 3 درون هزار

2. ترکیب بردو --------- 2%

3. اکسی کلرورمس WP35% و 5-3 هزار

توصیـه ها: 3نوبت سمپاشی . سمپاشی پاییزه بعد از ریزش گلبرگها ،سمپاشی زمستانـه بعد متورم شدن جوانـه ها ،تکرار سمپاشی بعد از ریزش گلها و تکرار آن بفواصل 14روز

--------------------------------------------------------------------------------

ویروس برگ باد بزنی مـو Grapevine fan leaf virus

عامل برگ باد بزنی مو ویروسی از جنس نپوویروس هست که انتشار جهانی دارد و یکی از عوامل عمده زوال ارقام مو مـی باشد. گونـه های Vitis vinifera و هیبریدهای آن بـه ویروس حساس است. سویـه های عمده ویروس عبارتند از fanleaf و yellow mosaic و vein banding .

--------------------------------------------------------------------------------

سفیدک پودری انگور (سیـاه بور) Grapevine powdery mildew

بیماری درون مناطق مختلف ایران نامـهای متفاوتی چون کفک (در رشت)، سیـاه‌ بور (اصفهان)، سفیدک (شیراز)، شته (کاشان) دارد. طبق بعضی ازشواهد و مدارک، اصلِ بیماری ازسرزمـین ژاپن است. اولین بار قارچ عامل درون سال 1834از امریکای شمالی گزارش شده هست ولی بیماری درامریکا از اهمـیت چندانی برخوردار نبود. بیماری به منظور اولین بار درسال 1845 درناحیـه بریتانیـای کبیر درون گلخانـه‌های Margate توسط باغبان انگلیسی بـه نام Tucker مشاهده شده است. شدیدترین اپیدمـیهای آن مربوط بـه کشورهای اروپایی بـه خصوص کشور فرانسه، اسپانیـا وایتالیـا هست که دربعضی ازسالها محصول تاکستانـها را بـه کمتر از یک چهارم کاهش داده است. بیماری درون ایران به منظور اولین بار درسالهای 51- 1250 درون رضائیـه مشاهده شده است. اکنون بیماری درون تمام نقاط انگورخیز کشور دیده مـی‌شود.

عامل بیماری قارچ Uncinula necator هست که مـیسلیوم قارچ کاملاً سطحی هست و مواد غذایی خود را بوسیله هاستوریم(مکه) تأمـین مـی‌نماید؛ همچنین این مکه‌ها به منظور تثبیت قارچ درسطح نبات بکار مـی‌رود. زمستانگذرانی قارچ بـه صورت مـیسیلیوم درداخل جوانـه‌هاست. البته درون مناطق سرد زمستانگذرانی بصورت پریتسیوم نیز مـی‌باشد.

شدت بیماری موقعی کـه جوانـه‌ها متراکمند یـا رطوبت بالاست و جاهای کـه سایـه‌دار هست بیشتر است. درون اثر حمله قارچ کیفیت و کمـیت مـیوه کاهش یـافته، همچنین باعث حساسیت درخت بـه سرما مـی‌شود. قارچ بـه مـیوه، برگ، خوشـه، جوانـه، پیچکها، دم مـیوه و شاخه‌های جوان حمله مـی‌کند. درون اثر حمله پوششـهای سفید و خاکستری روی اندامـهای گیـاه دیده مـی‌شود. درون روی برگ لکه‌هایی محدود را ایجاد مـی‌کند کـه در آخر فصل این لکه‌ها نکروزه مـی‌گردند. حمله قارچ بـه غوره‌ها بـه علت عدم تعادل فشار درون قسمت داخلی و خارجی باعث ترکیدن مـیوه مـی‌گردد وپیش از آنکه غوره‌ها بـه نصف اندازه حقیقی برسند مـی‌ریزند. مـیوه‌های رسیده مورد حمله قارچ قرار نمـی‌گیرند. خوشـه‌های سفیدک زده کمـی سیـاه و سبک هستند. اگر بیماری هنگام گل و قبل از آن شدید شود گلها مـی ریزند و دانـه تشکیل نمـی‌شود. حبه‌ها کوچک مانده و رشد نمـی‌کنند و آبدار نمـی‌شوند غالباً حبه‌ها ترک خورده و مـی پوسند. سفیدک مو درشرایط خشک بدون ترک خوردن باعث زودرسی انگور مـی‌شود. درهوای مرطوب شکافها روی انگور یـا غوره زود پیدا مـی‌شود.

کنترل:

1- گوگرد مـیکرونیزه ---------- kg90- 60 درون هکتار

مبارزه با گوگرد درون 3 نوبت انجام مـی‌شود. نوبت اول درون 7- 6 برگی جوانـه‌ها بـه مـیزان 15-10 کیلوگرم. نوبت دوم بعد از ریختن گلبرگها و بسته شدن دانـه بـه مـیزان 30-20 کیلوگرم و نوبت سوم 20-15 روز بعد بـه مـیزان 40-30 کیلو، درون صورت انبوهی تاکستان که تا 60 کیلوگرم قابل افزایش است.

2- سولفور(الوزان- کوزان) wp80-90 % و 4-3 درهزار

3- دینوکاپ(کاراتان) FN-57 wp 18.25 % و 1 درهزار

4- پنکونازول(توپاز) EW 20 % و 0.125 درهزار

5- هگزاکونازول(انویل) SC 5 % و0.25 درهزار

6- نوآریمول(تریمـیدال) EC 9 % 2/0 درهزار

توصیـه‌ها: دینوکاپ درون نوبت اول کـه هوا خنکتر هست مصرف شود و سولفور درون نوبتهای بعدی کـه هوا گرمتر است. هرس سبز درختان مو و از بین بردن علفهای هرز ، جهت کاهش رطوبت و تهویـه باغ درون کاهش بیماری موثر است.

--------------------------------------------------------------------------------

پوسیدگیـهای انگور Grapevine rots

پوسیدگیـهای انگور براثر عوامل ساپروفیتی یـا پارازیتهای ضعیف صورت مـی‌گیرد کـه در مراحل مختلف رشد بـه مـیوه حمله مـی‌کنند وباعث فساد آن مـی‌شوند. عواملی چون Greenaria uvicola باعث پوسیدگی تلخ انگور(grape bitter rot) مـی‌شود، Glomerella cingulata باعث پوسیدگی انگور رسیده (rip rot) مـی‌شود کـه معمولاً موقع برداشت محصول دیده مـی‌شود. این پوسیدگی بـه رنگ قرمز مایل بـه قهوه‌ای دیده مـی‌شود. عواملی چون Guignardia bidwellii و Bortysphaeria obtusa باعث پوسیدگی سیـاه رنگِ برگ، مـیوه و ساقه‌ی مـــو مـی‌شوند.

پوسیدگی خوشـه (bunch rot) ناشی از Botryotinia fuckeliana (آنامورف: Botrytis cinerea) هست که درون آن خوشـه‌ی انگور لهیده و روی آن پوشش خاکستری قارچ تشکیل مـی‌شود. پوسیدگی خوشـه ممکن هست براثر Lasiodiplodia theobromae (Botrysphaeria rhodina) نیز بوجود آید لکن درون این حالت پوسیدگی ابتدا قرمزرنگ و سپس سفید هست ونـهایتاً مـیوه مومـیایی مـی‌شود.

کنترل پوسیدگیـها:

جلوگیری از صدمـه دیدن فیزیکی، شیمـیایی وحمله حشرات بخصوص درون مراحل آخر رشد، همچنین انبار سریع مـیوه‌ها درون دمای پایین و جداسازی مـیوه‌های آلوده درون کاهش پوسیدگیـها موثر است.

--------------------------------------------------------------------------------

بیماری پوسیدگی گل‌آذین خرما Khamedj

بیماری خامج قدمت طولانی دارد و در اکثر نقاط نخل خیز دنیـا وجود دارد. اولین گزارش تکنیکی را cavara درسال 1925 داده است. بیماری درون مناطقی کـه دارای زمستانـهای طولانی هست یـا بارندگیـهای بهاره زیـاد هست یـا درخاکهایی کـه آب درآنـها جمع مـی‌شود یـا نمک آنـها زیـاد است، مخرب است. بیماری درعراق وخوزستان گاهگاهی طغیـان مـی‌کند معمولا بعد از زمستانـهای سرد و طولانی باهوای مرطوب این اتفاق مـی‌افتد.

عامل بیماری خامج قارچ Mauginiella scaettae است. زمان حمله قارچ موقعی هست که خوشـه‌های گل دهنده (spattes) دراوایل بهار شروع بـه رشد مـی‌کنند. بعد از حمله قارچ بـه بافتهای گل و قبل از باز شدن اسپاتها لکه‌های قهوه‌ای یـا زرد رنگی روی آنـها ظاهر مـی‌شود. سطح داخلی اسپات زیر لکه‌ها زرد و شفاف است. قارچ قادر هست مستقیماً بدرون اسپات نفوذ کند ازاین جهت یک پارازیت قوی محسوب مـی‌شود. عامل بصورت مـیسلیوم بین سلولی دربافتهای کهنـه زمستان گذرانی مـی‌کند. دربررسی‌های مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان درمناطق آلوده که تا 30% گل‌آذین‌ها ممکن هست ازبین بروند و این امر مستقیماَ روی تولید محصول اثر منفی دارد.

کنترل:

1- جمع آوری وسوزاندن گل آذین‌های آلوده

2- استفاده از گرده سالم

3- استفاده از ارقام مقاوم: واریته‌های Tafezoune و Hamraim و Takernest مقاومند.

استفاده ازسموم تری‌دمورف و پروپیکنازول و تیوفانات متیل درحال حاضر درکنترل بیماری موثر است

--------------------------------------------------------------------------------

آنتراکنوز انبه Mango anthracnose

بیماری ناشی از Glomerella cigulata است، کـه به قسمتهای هوایی گیـاه (برگ، شاخه، گل و مـیوه) حمله مـی کند. لکه های کوچک قهوه ای که تا سیـاه روی شاخه و برگ بوجود مـی آورد.

کنترل :

استفاده از قارچ‌کشـهای فربام، زینب، کاپتان بـه نسبت 2- 1.5 درهزار

توصیـه‌ها: 1- تقویت گیـاه 2- حذف شاخه‌های خشکیده 3- کنترل آفات وسایر بیماریـها

--------------------------------------------------------------------------------

لکه سیـاه انبه Mango scab

بیماری ناشی از Elsinoe mangiferae (A: Sphaceloma mangiferae) کـه روی برگ، شاخه و مـیوه تولید لکه های کوچک قهوه ای که تا سیـاه مـی کند کـه در شرایط مرطوب روی آنـها پوشش مخملی زیتونی بـه وجود مـی آید. دربرگهای مسن وسط لکه ها سفید یـا خاکستری و حاشیـه آنـها قهوه ای است. درون بعضی از این لکه ها آسکوکارپ قارچ دیده مـی شود

--------------------------------------------------------------------------------

پژمردگی باکتریـایی موز Moko

بیماری موکو ناشی از Pseudomonas solanacerarum کـه باعث تغییر رنگ آوندها و زردی و نکروز برگ مـی شود. پاجوشـها زرد و سپس سیـاه مـی شوند. بیماری درون مناطق موزکاری چابهار دیده شده است.

توصیـه: درون صورت مشاهده علائم بیماری ریشـه کن درختان توصیـه مـیشود

--------------------------------------------------------------------------------

مومـیایی درختان مـیوه Monilia brown rot

عامل بیماری Moniliniaاست کـه آنامورف آن monilia مـی باشد. سه گونـه دارد:

1- M. Laxaمعروف بـه European brown rot

2- M. Fructicolaمعروف بـه American brown rot کـه در ایران وجود ندارد.

3- M. Fructigena

مـیزبانـها درون ایران : سیب، گلابی، به، زردآلو، گوجه، گیلاس و زردآلو درایران مـهمتر هست و M.laxaاز آن جدا شده است(از سمنان). بیماری بـه گل شاخه و مـیوه مـیزند ولی مـیوه های رسیده حساسترند. مـیوه هایی کـه روی درخت کاملاً سالمند ویکدفعه شروع بـه قهوای شدن مـی کنند مشکوک بـه این بیماریند. مـیوه های آلوده سریعاً مـی ریزند. اینـها بـه تدریج مـی پوسند وحالت چرمـی سفتی پیدا مـی‌کنند وتشکیل اسکلروت قارچ را مـی دهند. اسکلروت درون بهار جوانـه زده وتولید آپوتیسیم مـی نماید وآسکوسپورها گیـاه را آلوده مـی‌کنند.

کنترل شیمـیایی: سمپاشی زمستانـه (زیرا بـه سه صورت اسکلروت ، مـیسلیوم و کنیدی زمستانگذرانی دارد) . سمپاشی دربهار بعداز تشکیل گل انجام مـی شود.

توصیـه: بهداشت باغ ؛ جمع آوری مـیوه های آلوده . هرس شاخه های آلوده

--------------------------------------------------------------------------------

پوسیدگی قهوه‌ای(درونی) مـیوه انجیر fig brown rot)fig endosepsis)

بیماری ناشی ازقارچ ناقص Fusarium moniliforme هست که اسپورهای آن با زنبور Blastophaga بـه داخل مـیوه‌ی انجیرانتقال مـی‌یـابد وموجب پوسیدگی داخل مـیوه مـی‌شود

--------------------------------------------------------------------------------

لکه برگی سرکوسپورایی انجیر fig cercospora leaf spot

بیماری ناشی از Cercospora spp (مانند C. bolleana) است؛ کـه منجر بـه تولید لکه‌های مازویی درون برگ انجیر مـی‌شود.

--------------------------------------------------------------------------------

ترشیدگی انجیر fig souring

بیماری درایران ناشی از مخمر Hanseniospora osmophila هست که با مگس سرکه یـا سوسک مـیوه انجیر از طریق چشم مـیوه انجیر بـه داخل آن انتقال مـی‌یـابد. این مخمر‌ها باعث ترشیدگی، ایجاد بوی الکل و تغییر رنگ مـیوه مـی شوند.

--------------------------------------------------------------------------------شانکر انجیر fig Phomopsis canker

بیماری بیشتر درون انجیرهایی دیده مـی‌شود، کـه نیـاز بـه هرس شدید دارند. درایران شانکر انجیر درون استهبانات فارس دیده شده است. بیماری ناشی از Diaporthe cinerascens (آنامورف: Phomopsis cinerascens) است. دراثر حمله قارچ روی شاخه‌ها شانکر ایجاد مـی‌شود و شاخه‌ها پژمرده و دچار زوال تدریجی مـی گردند. آلودگی از محل هرس شروع مـی‌شود ومعمولاَ درفصل بارانی صورت مـی‌گیرد. قارچ درسال اول آلودگی تغییر رنگ را روی شاخه ایجاد مـی‌کند و بتدریج طی 4-3 سال اطراف تنـه وشاخه را فرا مـی‌گیرد. دراثر مقاومت گیـاه بافت پینـه‌ای اطراف شانکر تشکیل مـی‌شود. قارچ درپینـه نفوذ کرده ودرسال بعد فعال مـی شود. دراثر فعالیت سالانـه قارچ دوایر متحدالمرکزی تولید مـی‌شود. قارچ دو نوع پیکنیپور تولید مـی‌کند. نوع α ونوع β کـه نوع α درایران دیده شده است. اسپورها ازمحل زخمـهای ایجاد شده دراثر عوامل طبیعی وفیزیکی ویـا حمله حشرات نفوذ مـی‌کنند.

کنترل:

بهترین روش کنترل بیماری پیشگیری ازنفوذ قارچ درگیـاه وباغ است. کـه شامل

1. تنظیم زمان هرس(هرس همراه با بارندگی نباشد)

2. تهیـه قلمـه سالم

3. معالجه زخمـها

4.ضدعفونی ابزار هرس

--------------------------------------------------------------------------------

آنتراکنوز مــــــو Grapevine anthracnose

بیماری دراثر فعالیت قارچ Elsinoe amplina (آنـامورف: Sphaceloma amplinum) است. قارچ بـه اندامـهای مختلف (برگ، خوشـه، شاخه) حمله مـی‌کند. درون اثر حمله قارچ لکه‌های فرورفته با بافتهای مرده تشکیل مـی شوند.

توصیـه‌ها:

1- تقویت گیـاه

2- حذف شاخه های خشکیده درون پاییز

3- کنترول سایر افات و بیماریـها

--------------------------------------------------------------------------------

لکه زاویـه ای برگ مـــــو Grapevine angular leaf spot

بیماری ناشی ازPseudocercospora vitis) Mycosphaerella angulata ) کـه نشانـه آن تشکیل لکه های قهوه ای زاویـه دار درون یک یـا دو طرف برگ است

--------------------------------------------------------------------------------

سرطان طوقه‌ی مـــــــو Grapevine crown gall

بیماری درون گیـاهان مختلف ناشی از گونـه‌های Agrobacterium است؛ کـه نشانـه‌ی آن تشکیل قسمتهای متورم درون طوقه و ندرتاً ریشـه و ساقه گیـاه است. گالها بـه علت رشد وتکثیر سرطانی یـاخته‌های آلوده ایجاد مـی‌شوند. تبدیل یـاخته‌های عادی بـه یـاخته‌ای سرطانی بر اثر ورود پلاسمـید مولد غده (Ti plasmid) بـه یـاخته و ادغام DNA مولد غده (Ti DNA) درون کروموزم یـاخته صورت مـی‌گیرد. بیماری درون انگور ناشی از Agrobacterium vitis است. باکتری عامل بیماری درون گذشته تحت عنوان بیووار 3 گونـه A. tumefaciens نامـیده ‌مـی‌شد.

توصیـه: انتخاب نـهالهای سالم یکی ازبهترین روشـهای کنترل بیماری است. ضدعفونی ابزار هرس وجلوگیری از زخمـی شدن شاخ و برگ نیز توصیـه مـی شود.

--------------------------------------------------------------------------------

سفیدک داخلی(کرکی، کاذب) مــــــــــــو Grapevine downy mildew

سفیدک کرکی مو به منظور اولین بار درون جهان درسال 1837 توسط schweinitz درآمریکای شمالی روی موهای وحشی مشاهده و ثبت گردید. بیماری با انتقال پایـه‌های مقاوم بـه فیلوکسرا از امریکا بـه فرانسه و اروپا منتقل شد. شدت خسارت درفرانسه بـه حدی بود کـه صنعت سازی را بـه رکود کشانید. بیماری درون ایران به منظور اولین بار درسال 1325 توسط اسفندیـاری گزارش شد.

عامل بیماری شبه قارچ Plasmopara viticola از خانواده Pronosporacea هست که مـیسلیوم بدون دیواره عرضی تولید مـی‌کند. پاتوژن زمستان را بـه صورت اُاُسپور درون داخل برگهای مرده وگاهی درون مـیوه وشاخه مـی‌گذراند. برگهای آلوده نیز با حفظ مـیسلیوم‌های قارچ از نظر زمستان گذرانی حائز اهمـیت هستند.

بیماری معمولاً بروی برگها، جوانـه‌ها، خوشـه‌های نارس و یـا تقریباً رسیده ظاهر مـی‌گردند. دراثر حمله قارچ بـه برگها ابتدا نقاط روشن و غیرمشخص کـه حالت روغنی دارند ظاهر مـی‌شوند. سپس بافتهای برگ بـه تدریج مرده ونکروزه مـی‌شوند. شاخه‌های اصلی نیز ممکن هست مرده یـا قهوه‌ای شوند جوانـه‌های جوانی کـه آلوده مـی‌شوند کوتاه مانده اما قطورتر از جوانـه‌های نرمال بـه نظر مـیرسند. درون شرایط مرطوب شاخه‌ها و برگهای آلوده بوسیله‌ی پوشش سفیدرنگ کـه اسپورانجیوفر قارچ است، پوشیده مـی‌شوند. آلودگی خوشـه‌ها اگر درون اول فصل باشد مـیوه‌های جوان بخصوص حبه‌های داخلی خوشـه از اندام بار قارچ پوشیده مـی‌شوند کـه باعث چروکیدگی، چرمـی شدن و تغییررنگ مـیوه‌ها مـی‌گردند.

کنترل:

1- کاپتان wp 50 % و 3 درهزار

2- زینب wp 80 % و 3-2.5 درهزار

3- مانب wp 80 % و 2.5- 2 درهزار

توصیـه‌ها: نوبت اول سمپاشی قبل از گلدهی و تکرار آن هر 10- 7 روز بر اساس نیـاز انجام شود. هرس سبز درون کاهش بیماری موثر است.

--------------------------------------------------------------------------------

فتیله نارنجی(دارخور) Cytospora canker

بیماری فتیله نارنجی روی درختان گیلاس درون سال 1325 توسط اسفندیـاری از کرج جمع آوری و گزارش شده است. دارای مزبانـهای مختلفی از جمله گردو، چنار، تبریزی، گیلاس، زردآلو، قیسی و سیب مـی‌باشد. هنگام حمله قارچ شاخه‌های مبتلا از قسمت پایین شکسته و یـا قطع ویـا مورد حمله حشرات قرار مـی‌گیرند. برگهای شاخه‌ی آلوده پژمرده و سبز خشک مـی‌شوند و سپس فتیله(cirrhus) ‌های نارنجی، زرد یـا قهوه‌ای عامل بیماری کـه در واقع اسپورهای قارچ است، درسطح شاخه‌ها ظاهر مـی‌شوند. براثر حمله قارچ، شاخه‌ها و سرشاخه‌ها ضعیف و خشک شده و علائم دای بک die-Bach درون آنـها ظاهر مـی‌شود. بر روی شاخه و تنـه نیز زخم و شانکرهایی ممکن هست بوجود آید. مقاومت درختان مسن بیشتر هست ولی درختان مسن و ضعیف تر بیشتر دچار بیماری مـی‌شوند. درون مراحل آخر پوست تنـه وشاخه درمحل شانکر از چوب جدا شده و قسمتهای بالای شانکر مـی‌خشکد. آلودگی بیشتر درون فصول پاییز و زمستان حادث مـی‌شود.

عوامل بیماری گونـه‌های مختلف جنس Cytospora مـی‌باشند. گونـه‌ها شامل:

1- Cytospora persoonii

2- C. juglandicola

3- C. juglandina

4- C. rubescens

5- C. ambiens

6- C. cincta

عوامل مکانیکی نظیر تگرگ، محل تغذیـه حیوانات و حشرات، هرس نامنظم، سرما وگرما ، یخبندان کـه منجر بـه ترک و شکاف پوست درختان مـی‌شوند باعث تسریع درون آلودگی مـیزبانـها مـی‌گردد، البته ورود انگل بـه گیـاه بطور مستقیم و طبیعی از راه کوتیکول و منافذ بافتهای پوششی صورت مـی‌گیرد.(عکسها مربوط بـه مناطق خفر و مـیمند مـی باشد.)

کنترل :

هر اقدامـی کـه بتواند از ضعف درختان و حمله بیماری جلوگیری کند درپیشگیری از بیماری موثر است. تقویت درخت و رعایت اصول زراعی صحیح (عدم احداث باغ درون زمـینـهای آهکی و کم عمق و آبیـاری منظم) و مبارزه با آفات کمک بزرگی به منظور جلوگیری از ضعف درخت مـی‌باشد.

درمورد مبارزه شیمـیایی مـی‌توان گفت کـه برداشتن بافتهای آلوده و فاسد پوست درخت درمحل شانکرها با ابزار مناسب و بلافاصله پانسمان آن با چسب مخصوص حاوی 3% ماده موثره Thiophanate-metyl درون فصل مناسب درسالم سازی درختهای مبتلا(بخصوص سیب) رضایت بخش مـی‌باشد. همچنین ازسموم مثل کاپتان بـه نسبت 2در هزار نیز مـی‌توان استفاده کرد.

1- ترکیب بردو ------- 2درصد

2- اکسی کلرورمس WP35% و 5-3در هزار

3- تیوفانات متیل WP70% و 0.5-0.6درهزار

4- بنومـیل WP50% و یک درون هزار

توصیـه: بهترین زمانـها به منظور سمپاشی پاییز بعد از ریزش گلبرگها و اواخر بهار بـه مقدار 2-1 نوبت مـی‌باشد.

--------------------------------------------------------------------------------

سوختگی سیـاه نخل date palm black scorch

بیماری ناشی از قارچ Ceratocystis paradoxa (آنامورف: Chalara paradoxa) کـه به قسمتهای مختلف نخل مانند برگ، جوانـه مرکزی، گلوگاه و خوشـه حمله مـی کند و در برگها و گل‌آذین سوختگی سیـاه بوجود مـی‌آورد.

--------------------------------------------------------------------------------

سوختگی برگ بادام almond leaf scorch

--------------------------------------------------------------------------------

آنتراکنوز موز Banana anthracnose

کنترل :

1-حذف شاخه های خشکیده

2-تقویت گیـاه

3-استفاده از قارچکش های زینب و فربام 1/5 - 2 درون هزار

4- کنترل آفات وسایر بیماریـها

--------------------------------------------------------------------------------

بیماری سر سیگاری موز Banana cigar end

--------------------------------------------------------------------------------

Banana panama disease بیماری پانامایی موز

بیماری ناشی از قارچ Fusarium oxysporum f.sp. cubensis کـه نشانـه های آن زردی برگهای مسن، پژمردگی و آویزان شدن برگها و قهوه ای شدن آنـهاست.

--------------------------------------------------------------------------------

زگیل سیـاه نخل خرما date palm false smut)Graphiola leaf spot)

بیماری با نامـهای دیگری چون زنگ زگیلی خرما و سیـاهک دروغی درخت خرما نیز مـی‌شناسند. بیماری درون اکثر نقاط دنیـا دیده مـی‌شود. درون کشورهایی کـه درصد رطوبت نسبی هوای آنـها بالا مـی باشد مانند نیجریـه، کشورهای مدیترانـه‌ای و کشورهای عربی شیوع دارد. درایران دربلوچستان، مازندران و مـیناب گزارش شده است.

قارچ عامل بیماری Graphiola phoenicis هست از راسته‌ی ustilaginales کـه دارای تلیوسپور و بازیپور مـی‌باشد. بازیپورها باعث ایجاد آلودگی مـی‌شوند. تلیوسپور مـی‌تواند بروی برگ دوام بیـاورد. قارچ بـه قسمتهای مختلف برگ، برگچه‌ها و رگبرگهای اصلی حمله مـی‌کند و یکسری جوشـهای برجسته(هاگینـه) و کوچکی را بوجود مـی‌آورد. جوشـهای سیـاه و بسته mm3-1 قطر دارند؛ کـه در دوسمت برگچه و محوربرگ تشکیل مـی‌شود.

کنترل:

1- سمپاشی با زینب و بنومـیل قبل از پراکنش اسپورها

2- هرس برگهای آلوده و سوزاندن آنـها

3- کاهش رطوبت باغ

4- رقم مقاوم مخصوصا واریته Kus

راههای شناسایی

کمبود ازت درون مو :
برگ های کوچک و جوان سبز روشن مایل بـه زرد برگ های مسن تر سبز مایل بـه بنفش کـه قبل از رشد کامل خزان مـی کنند . دمبرگها و شاخه ها ی قرمز نازک و کوتاه مـی شود و حبه وخوشـه های انگو کوچک مانده و کاملا خوب نمـی رسد.

کمبود پتاس درون برگهای پیر :
بین رگبرگ ها و حاشیـه های برگ حالت زردی ایجاد شده کـه پس از مدتی قرمز مایل بـه ارغوانی شده سوختگی ایجاد کرده و قهوه ای شده. سپس برگ ها چین خورده و مـی شکند

کمبود پتاس درون برگهای جوان :
حاشیـه برگ ها زرد مایل بـه قهوای شده و با ایجاد سوختگی خزان مـیکند .

کمبود کلسیم و فسفر :
برگها بـه رنگ سبز تیره درون آمده و از کناره ها شروع بـه زرد شدن مـی کند . سپس درون حاشیـه ایجاد سوختگی قهوه ای شده و مـی شکند

کمبود منیزیم درون انگور سفید :
در انگور سفید ابتدا پهنک برگ مسن بطور موضعی ( لکه ای) یـا بطور مرکزی زرد شده و سوختگی ایجاد مـی کند . ولی رگبرگها همچنان سبز باقی مـی مانند .

کمبود منیزیم درون انگور سیـاه :
در انگور سیـاه حاشیـه برگ و ما بین رگبرگهای مسن زرد مایل بـه قرمز و ارغوانی درون آمده کـه حالات پیشرفته قهوه ای شده و با ایجاد سوختگی قبل خزان مـی ریزد .

کمبود بر :
برگ های جوان سر شاخه ها زرد شده و رشد آن متوقف مـیگردد . شاخه ها از قسمت سر جوانـه ها قهوه ای شده و شروع بـه خشکیدن مـی نمایند.

کمبود روی :
رشد بر گها متوقف شده و برگها ی جوان از قسمت سر شاخه ها ضعیف و رنگ پریده مـی شود ولی رگبرگها همچنان سبز باقی مـی مانند .

کمبود فسفر :برگ های مسن تر بـه رنگ تیره درون آمده و از کناره حاشیـه شروع بـه زرد شدن مـی نمایند . کـه در حالات پیشرفته قهوه ای شده و رفته رفته با ایجاد سوختگی خشک و خزان مـیکند .

[وبلاگ تخصصی علوم باغبانی رودبار میزان کشت زیتون]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 16 Sep 2018 08:41:00 +0000